ترخون:          

سبزى خوش طعمى كه خواص درمانى فراوانى دارد.
زادگاه اصلى ترخون دشتهاى جنوبى روسيه و جلگه هاى مغولستان و سيبرى بوده است كه با حمله مغولان اين گياه همراه آنها به كشورهاى خاور نزديك و اروپا راه يافته است و نام ترخون را به خود گرفته است .
ترخون گياه كوچكى است كه به ندرت ممكن است ارتفاع آن به شصت سانتيمتر برسد. برگهاى آن سر تيز و داراى بوى مطبوع تندى است .
گلهاى كوچك سفيد رنگى دارد كه تخم نمى دهد و براى كشت آن بايد نشاء آن را در بهار بكارند.
امروزه در ايران تقريبا در همه شهرستانها ترخون را مى كارند و آن را به عنوان سبزى خوردنى مصرف مى كنند. در خيار شور چند برگ ترخون را به عنوان گياه معطر مى گذارند تا طعم و عطر مطبوعى به آن بدهد.
كمى از تاريخ
ابن سينا و ابو زكرياى رازى پزشكان دانشمند ايرانى قبل از اروپاييان به خواص درمانى ترخون پى بردند و در كتابهاى طبى خود اين دو پزشك دانشمند مى نويسند كه ترخون نفخ را برطرف كرده و هواى آلوده از طاعون را ضد عفونى و پاك مى كند.
اين بيطار ترخون را سبزى سفره غذا مى داند و عقيده دارد چند برگ از ترخون اشتها را تحريك كرده و نفس را معطر و خوشبو مى سازد.
ترخون در زمان جنگهاى صليبى به اروپا وارد شد و در نقاط مختلف اروپا كشت آن معمول و رواج يافت و امروزه اين سبزى معطر را در غذا و دوا به كار مى برند.
ترخون از زمانى كه در اروپا پيدا شد در طب و درمان امراض به كار رفت و در مصرف آن خواص اشتها آور، هضم كننده ، مدت ماهانه خانمها و ترشح كننده بزاق دهان و همچنين داروى دردهاى دندان تشخيص دادند.
در قرن نوزدهم دو پزشك معروف فرانسوى به نام ((شومل )) و ((كازن )) با مصرف دم كرده و اسانس ترخون بيماريهايى را چون ضعف معده و سوء هضم معالجه مى كردند و از معالجه با اين گياه معطر نتايج موثرى مى گرفتند.
خواص درمانى ترخون مرهون روغن مايع اصلى آن است كه داراى بو و طعم تندى است و مزه آن نزديك به تربانتين مى باشد.
روغن مايع اصلى ترخون دارى هفتاد درصد ((استراگول )) و بيست درصد (ترپن ) مى باشد.
اين روغن داراى خواص تقويت كننده ، اشتها آور، مقوى معده ، ادرار آور، قاعده آور و كرم كش مى باشد.
ترخون را به عنوان دمكرده به مقدار بيست و پنج تا سى گرم در يك ليتر آب دم كرده و سه يا چهار بار در روز و هر بار يك فنجان از آن را بعد از صرف غذا مصرف مى كنند.
اسانس ترخون به مقدار سه تا پنج قطره در روى يك حبه قند نيز براى تقويت معده و دفع نفخ شكم مصرف مى شود. در اين جا بايد ياد آورى كنيم كه ترخون . مى تواند جانشين نمك شود و كسانى كه از مصرف نمك منع شده اند مثل بيماران قلبى ، كسانى كه فشار خونشان بالا رفته است ، يا اشخاص چاق كه مجبور به پيروى از رژيم غذايى بى نمك شده اند مى تواند به جاى نمك ترخون در غذاى خود مصرف نمايند و علاوه بر اين كه غذاى خود را با نمك احساس كنند از طعم مطبوع و خواص شفا بخش ترخون نيز استفاده نمايند.
ترخون اين خاصيت را دارد كه مقوى دستگاه هاضمه است و همچنين نفخ و باد شكم را دفع مى كند.
ترخون تب بر و همچنين قاعده آور است . در قديم به واسطه خواص ‍ درمانى اى كه داشته است بسيار معروف بوده است و در فرانسه به نام (گياه اژدها) و يا (شرپانتين ) معروف بوده است و از آن سالاد درست مى كرده اند و يا خام و با غذا مى خورده اند.
ترخون را دم مى كردند و دمكرده آن را به عنوان مقوى معده مى خورده اند تا هضم غذا را آسان كند، گاز و نفخ شكم و روده ها را برطرف مى سازد و قاعدگى و عادت ماهانه خانمها را مرتب سازد و دردهاى اعصاب و انواع رماتيسم را شفا مى بخشد.
كسانى كه مى خواهند از ترخون به عنوان دمكرده استفاده نمايند بايد پنج گرم ترخون را تكه تكه كرده و در يك فنجان بريزند و روى آن آب جوش ‍ جارى كنند و ده دقيقه بگذارند تا دم بكشد بعد اين دم كرده را بعد از صرف غذا بنوشند.
شليمر در كتاب خود مى نويسد: در ايران حاضر (صد سال پيش ) ترخون را خام با غذا مى خورند و يا آن را با غذا مى پزند و مصرف مى نمايند.
ايرانيان ترخون را كرمكُش مى دانند و به عنوان دواى ضد كرم دم كرده و اسانس آن را مصرف مى نمايند

زعفران :

زعفران گیاهی است با ارتفاع تقریبا 30 سانتیمتر که دارای برگهای دراز و سبز مانند تره است . ساقه زیر زمینی آن از دو پیاز تشکیل می شود . این پیازها سخت و مدور و گوشتدار و پوشیده از غشاء های نازک قهوه ای رنگ می باشد . گلهای زعفران ارغوانی ، منظم و شامل لوله ای دراز است که به سه گلبرگ و کاسبرگ منتهی می شود .
زعفران خیلی مرغوب قسمت کلاله گل یعنی قسمت انتهایی خامه است و میله خامه ، زعفران درجه دو و نامرغوب را تشکیل می دهد .
زعفران گیاهی است بومی اروپا و آسیا که اغلب به صورت خشک شده به عنوان ادویه و دم کرده استفاده می شود. همان طور که همه ی شما خوب می دانید این ادویه خیلی هم گران است. دلیل آن هم این است که حدود 400 هزار کلاله ی گیاه زعفران، تنها یک کیلوگرم از این ادویه را در اختیار ما قرار می دهد.                                                                                                           

خواص داروئی زعفران :
زعفران از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است . مهمترین خاصیت زعفران که از قدیم الایام از آن استفاده می شده است درمان افسردگی می باشد . این خاصیت مهم حتی در شعر شاعران نیز انعکاس یافته است . شاهد آن شعر خاقانی است که می گوید :
گر کسی را زعفران شاید فزاید گو فزای
چون تو با غم خو گرفتی زعفران کس مخور
زعفران دارای بویی قوی و طعم تلخ می باشد :
1)خوردن چای زعفران باعث هضم غذا می شود
2)اثر مسکن درد دارد
3) قاعده آور است .
4)باعث تحریک اعصاب می شود
5)زعفران خون ساز است و گردش خون را آسان می سازد
6)مصرف زعفران خونریزیهای بعد از زایمان را از بین می برد .
7)قوای جنسی را تقویت می کند
8)کبد را تصفیه و قوی می سازد
9)سرفه را رفع و اثر مفید روی درمان برونشیت دارد
10)کلیه و مثانه را پاک می کند
11)آرام بخش و خواب آور است
12)زعفران ضد تشنج است
13)گاز معده را برطرف می کند
14)ادرار آور است
15)و اگر بالاخره می خواهید همیشه شاد و خندان باشید زعفران بخورید

خواص چای زعفران :

 البته این چای نباید توسط زنان باردار مصرف شود چرا که در تعدادی از تحقیقات دیده شده است که موجب سقط خود به خودی جنین می شود.

 اگر چه زعفران اخیراً به دلیل گران بودن و آگاهی و شناخت مردم از دیگر گیاهان دارویی که علاوه بر این که خواص خوبی دارند و به اندازه ی زعفران هم گران نیستند، محبوبیت قبلی خود را از دست داده اما به هر حال این گیاه دارای خواص درمانی متعددی است که در ادامه برخی از آن ها را ذکر می کنم.

ضد افسردگی :

چای زعفران برای درمان افسردگی نیز استفاده می شود. گزارش شده است که دریافت مقدار زیادی از دم کرده و یا ادویه ی زعفران موجب احساس شادی و خوشحالی می شود.

خاصیت ضد سرطانی :

زعفران حاوی کاروتنوئیدها است و بر طبق یافته های علمی، این کاروتنوئیدها ایجاد واکنش های مختلفی در برابر کارسینومای سرطانی، توده های بدخیم سرطانی (سارکوما) و لوکمی در انسان ها می کنند.

سلامت قلب :

بر طبق مطالعات انجام شده، گزارش شده است که چای زعفران از تجمع کلسترول در رگ ها جلوگیری می کند و به این ترتیب از بیماری های قلبی جلوگیری می کند.

تسکین دردهای شکمی :

دم کرده ی زعفران برای دردهای متوسط تا شدید شکمی و قسمت فوقانی شکم موثر است. همچنین دردهای غشای روده ی بزرگ را نیز آرام می کند.

کاهش فشارخون :

دم کرده ی زعفران حاوی موادی است که به آن کروستین می گویند که فشار خون را پایین می آورد. به همین دلیل زعفران به پیشگیری از افزایش فشار خون کمک می کند.

خلط آور :

دم کرده ی زعفران موجب تحریک استفراغ و سرفه به منظور تسکین درد سینه، گلو و معده می شود.

 فواید دیگر:

چای زعفران برای درمان بسیاری از بیماری ها مانند آسم، سرفه، خشکی پوست، حمله عصبی، گاز معده، سوزش سردل، بی خوابی و انزال زود رس مفید است.

از دیگر فواید زعفران این است که موجب رشد موها ی پشت سر به صورت موضعی می شود.

ازگیل:         

ازگیل سرشار از ویتامین های: آ- پ-«ب» و «ث» و عناصر معدنی منگنز، پتاسیم، کلسیم، فسفر ، آهن،قند، تانن و سلولز و اسید سیتریک است.
ازگیل دارای مقدار زیادی هیدرات و میوه مؤثر در تقویت خون بدن است.
ازگیل، میوه درختی است که در اواخر پاییز و اوایل زمستان می رسد.گل های درخت ازگیل، سفید و میوه‌آن شبیه زالزالک است، با این تفاوت که میوه ازگیل درشت تر و قهوه ای رنگ و طعمش شیرین و کمی گس است. هسته آن را می کارند و درخت ازگیل را به درخت گلابی نیز پیوند می زنند.
قسمت های مورد استفاده درخت ازگیل، برگ و میوه آن است. اسم فارسی ازگیل «اردف» و «گیل»بوده است.
.
ازگیل دارای ماده ای به نام تانن است که بهترین دارو برای درمان عفونت های روده بزرگ است.
ویتامین «ب» ازگیل، اعصاب را تقویت می کند و از نظر تغذیه اهمیت دارد.
ازگیل را به صورت خام به عنوان میوه لذیذ، مطبوع و تقویت کننده مصرف می کنند و از آن شربت و کنسرو ازگیل تهیه می کنند.
مصرف ازگیل خام یا کنسرو ازگیل در معالجه اسهال ساده اثر قطعی دارد.
خوردن ازگیل خام و خصوصاً نارس آن که تانن بیشتری دارد در معالجه خونریزی های داخلی مانند:بواسیر، خونریزی رحمی و غیره اثر شفا بخش دارد.
ازگیل در معلجه ورم روده به کار می رود، به این منظور باید ۲۳۰ گرم ازگیل رسیده را پس از جدا کردن پوست و دانه، در کمی شیر حل نموده و مصرف نمود.
در معالجه زخم دهان و تورم مخاط گلو مؤثر است.
ازگیل قبض کننده روده ها است. ازگیل کار روده ها را تنظیم می کند. ازگیل ادرار آوراست.
ازگیل دارای اسید مالیک، تانن، اسید سیتریک و اسید تاتاریک است و از نظر غذایی شبیه «به»است.
ازگیل میوه ای بسیار مقوی است زیرا قدرت اُسمزی خون را بالا می برد.

 ترکیبات شیمیایی:

۱-آب ۲-قند ۳-اسیدهای آلی (اسید مالیکواسید سیتریکوتارتاریک) ۴-تانن(یک ماده قوی) ۵-لعاب۷ -اسید بوریک_هیدرات دو کربن دارد. در درمان اسهال ساده-خونریزی داخلی -ورم روده-زخم دهان -تورم مخاط گلو با مضمضه آب برگ درخت ازگیل سودمند است.

ازگیل در همهٔ جنگل‌های شمال ایران از ارسباران تا گلی داغ و چناران از بجنورد ودر همهٔ بلندی‌ها یکرانه‌های دریا در دامنه جنوبی البرز و مناطق استپی میروید.

مضرات ازگیل:

 زیاده روی در خوردن ازگیل برای کلیه ها مضر بوده و اشخاصی که مبتلا به ناراحتی های کلیوی می باشند، مجاز به خوردن ازگیل نمی باشند.   

ازگیل مدر، اشتها آور، آرام بخش ، قلیائی کننده خون و تقویت کننده بدن محسوب می شود. 

ازگیل به علت داشتن ماده منیزیم دردرمان پروستات اثر خوبی دارد.

زغال اخته :

گياه زغال اخته به صورت درخت يا درختچه وجود دارد. گل هاي زغال اخته، زرد رنگ و خوشه اي مي باشد و شهد فراواني براي زنبورهاي عسل دارد .
برگ هاي سبز پررنگ و براق و نوک تيزي دارد. ميوه ي آن به شکل بيضي و حدوداً به اندازه ي آلبالوي درشت است و طعم ترش و شيريني دارد. رنگ ميوه ي آن قرمز بسيار خوش رنگ مي باشد .
درختچه ي زغال اخته حدود 300 سال عمر مي کند و در حدود 25 سالگي تا 8 متر مي رسد. اين درخت به طور کلي ارتفاعي حدود 8-4 متر دارد. چوب آن بسيار محکم است و در صنعت نيز کاربرد دارد.
زغال اخته در منطقه ي وسيعي از اروپا، آسيا به خصوص ايران، ارمنستان و قفقاز مي رويد. محل رويش اين گياه در ايران، در جنگل هاي ارسباران، کوه هاي البرز، منطقه ي الموت، کوهين قزوين و در جنگل هاي بين مازندران و گيلان مي باشد.
منطقه ي قزوين و رودبار به ويِژه در حاشيه البرز، بيش ترين توليد کننده و صادر کنندگان زغال اخته ي کشور محسوب مي شوند. ميوه ي زغال اخته در اواخر تابستان آماده ي چيدن است.
درمورد ترکيبات و ارزش غذايي رغال اخته مي توان گفت که ميوه نرسيده ي آن به علت داشتن اسيد زياد، بسيار ترش است ، ولي ميوه ي رسيده ي آن به رنگ قرمز روشن و خوش مزه و شيرين است. اين ميوه در تابستان، عرضه و معمولاً به صورت تازه مصرف مي شود ، ولي به صورت خشک، مربا، کنسرو، ترشي، آب ميوه، سس، نکتار، ژله، مارمالاد، سرکه، لواشک و قرص هاي آنتي اکسيدان نيز مورد استفاده قرار مي گيرد.
اين ميوه حاوي مقادير زيادي آهن ، کلسيم ، اسيد فوليک ، ويتامين هاي E , B1 , B2 , C و فلاوونوئيدهاست.
آنتوسيانين موجود در زغال اخته رنگدانه اي از گروه فلاونوئيدها مي باشد که عامل رنگ قرمز در گوجه فرنگي و ديگر ميوه هاست. ميوه هاي خانواده ي گيلاس (CHERRY) و زغال اخته (CORNELIAN CHERRY) حاوي مقادير بالاي آنتوسيانين هستند. حدود 17 ترکيب آنتي اکسيدان از خانواده ي گيلاس استخراج شده است که ويتامين E,C و ملاتونين نيز جزء آنها هستند. قرص هاي آنتي اکسيدان در برخي کشورهاي اروپايي به نام قرص هاي يکي در روز (ONE DAY) معروف هستند و بدون تجويز پزشک نيز خريدشان براي عموم آزاد است.
خواص زغال لخته
قسمت هايي از اين گياه که در تغذيه درماني استفاده مي شود عبارتند از : ميوه ، برگ ، پوست و ريشه درخت.
1. زغال اخته داراي تانن و اسيدهاي آلي، آنتوسيانين ها (گروهي از فلاونوئيدها) به ويژه از خانواده ي فلاون و ايزوفلاون، کاروتنوئيدها، آنتي اکسيدان ملاتونين ( که به صورت قرص آنتي اکسيدان حاصل از فرآورده هاي طبيعي به بازار عرضه مي شود) مي باشد. آنتي اکسيدان ها مقاومت بدن در برابر بيماري هاي غيرواگير که از راديکال آزاد توليد مي شود را بالا مي برند و به پيش گيري از صدمه به سلول ها و بافت هاي بدن در مقابل اين راديکال هاي آزاد کمک مي کنند. راديکال هاي آزاد، داخل بدن توليد مي شوند و يا از طريق عوامل محيطي وارد بدن مي گردند.راديکال آزاد اتمي با يک کمبود الکترون در آخرين مدار خود است و مي تواند به بافت هاي بدن آسيب برساند و بيماري هايي چون بيماري قلبي ، سرطان ، ديابت ، تصلب شرايين، آب مرواريد ، آرتروز و آرتريت را به وجود آورد. آنتي اکسيدان هايي چون فلاونوئيدها، ويتامين E , C ، ملاتونين، آنتوسيانين ها با دادن يک الکترون، باعث خنثي شدن راديکال هاي آزاد بدن مي شوند ، در نتيجه از اين بيماري ها جلوگيري مي کند.
2. زغال اخته به عنوان ضد اتصال چند نوع باکتري در ادرار و مدفوع شناخته شده است؛ به عبارت ديگر زغال اخته به خروج باکتري ها از بدن کمک مي کند. باکتري اشرشياکلي عامل 85 درصد عفونت هاي مجاري ادراري است. يکي از متداول ترين عفونت ها، التهاب مثانه است که به ويژه در خانم ها شايع است. که به نظر مي رسد اسيد بنزوئيک موجود در زغال اخته در ايجاد خواص درماني و پيشگيري نقش داشته باشد؛ هر چند تحقيقات اخير نشان مي دهند که اين اثر احتمالاً به دليل وجود پليمري در زغال اخته است که ماهيت آن هنوز شناخته نشده است. اين ملکول ناشناخته از اتصال اشرشيا کلي، به ديواره ي مثانه و مجاري ادراري جلوگيري مي کند و به اين ترتيب، از رشد و تکثير باکتري و ايجاد عفونت، جلوگيري مي کند. لازم به ذکر است که زغال اخته نمي تواند جايگزين آنتي بيوتيک شود، اما استفاده از اين ميوه و آب آن مي تواند اثر داروهاي مورد استفاده در اين شرايط را تقويت کند.
3. هورمون ملاتونين موجود در آن خواب انسان را راحت و عميق مي کند. اين عمل به طور طبيعي و روزمره انجام مي شود. اين هورمون مسئوليت تنظيم ريتم 24 ساعته ي، روز و شب بدن را به عهده دارد. زغال اخته حاوي مقادير زيادي ملاتونين است.
4. پوست زغال اخته تب بر است و در رفع اسهال مؤثر مي باشد. حتي ميوه ي آن نيز اثر قابض دارد ، از اين رو خوردن آن در رفع اسهال و ورم معده مؤثر است. براي درمان اسهال بهتر است يک قاشق سوپخوري زغال اخته را با يک فنجان آب سرد مخلوط نموده و آن را به مدت 5 دقيقه بجوشانيد و پس از 15 دقيقه دم کشيدن آن را صاف کرده و هر روز 2 تا 6 فنجان بنوشيد.
5. محققي به نام دکتر LECLERC,H. نشان داده است که جوشانده ي پوست زغال اخته در درمان بيماري مالاريا مؤثر است. جوشانده ي 60 گرم پوست درخت زغال اخته در يک ليتر آب اثر تب بر و ضد مالاريا دارد. جوشانده ي فوق را بايد به تدريج صبح و ظهر و شب به ميزان 1 يا 2 استکان با کمي قند ميل نمود.
6.مقدار فروکتوز و گلوگز زغال اخته کم است و مصرف آن براي افراد چاق و بيماران ديابتي مشکلي به وجود نمي آورد. حتي جوشانده ي برگ آن با گل توت فرنگي براي درمان ديابت (مرض قند) مؤثر است.
7. همچنين دريافت منظم آب زغال اخته براي اسيدي کردن ادرار در افراد مبتلا به ادرار بدبو و سنگ هاي ادراري مؤثر است. اگر سنگ کليه از جنس کلسيمي باشد ، آب زغال اخته در رفع آن اثر چشمگيري دارد .
8. زغال اخته در بند آمدن خون مؤثر است. لذا خوردن ميوه ي خام و ساير فرآورده هاي آن براي بيماران توصيه مي شود. در اين رابطه ابوعلي سينا دانشمند و پزشک مشهور اسلام، آب زغال اخته را براي شستشوي زخم هاي جلدي و گرد ريشه ي آن را براي التيام زخم ها بکار مي برد.
9. شربت زغال اخته ضد عطش است. خصوصاً در تابستان براي جلوگيري از گرمازدگي نوشيدن شربت آن بسيار مؤثر است.
۱۰ . مصرف جوشانده سی گرم زغال اخته فرنگی با شکر برای دفع شب اداری بچه ها بسیار مفید است .

زالزالک :

   زالزالک و یا کویج با نام علمی Crataegus aronia یکی از گیاهانی است که در ایران از جمله در بلندی‌ هایبالای 2500 متر در استان کهکیلویه و بویراحمد، استان اصفهان به خصوص شهرستان نجف آباد می ‌روید. این گیاه دارای دو نوع سفید و قرمز می باشد.

بد نیست بدانید در شمال ایران گونه‌ های وحشی زالزالک به شکل خودرو در جنگل ‌ها می‌ روید که به آن " ولیک" می گویند.

این میوه اگر چه جثه ‌ای کوچک دارد ولی بسیار پُرفایده و مغذی است و به رنگ ‌‌های زرد و نارنجی در اکثر نواحی معتدل می‌ روید.

رسیده ی این میوه، شیرین، گوشتی و دارای هسته ‌های زرد رنگ فراوان است که اگر با احتیاط مصرف نشود هسته‌ های آن می ‌تواند قاتل دندان‌‌ های شما باشد.

زالزالک و قلب شما

این میوه علاوه بر ویتامین‌ های A ،B،C و تانن دارای کلسیم و مختصری پکتین است که برای تقویت قلب و معده بسیار توصیه می ‌شود. مهم‌ ترین اثر زالزالک روی قلب، تنظیم کردن حرکات نامنظم آن است و از تپش قلب و ضربان شدید آن جلوگیری می ‌کند.

در اغلب کشورهای اروپایی خصوصا آلمان برای درمان بی ‌نظمی ضربان قلب از گیاه زالزالک استفاده می ‌شود. همچنین زالزالک در درمان آنژین و تصلب شرایین(سفت شدن دیواره رگ‌ ها)‌ بسیار کاربرد دارد.  

خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره ی زالزالک

تحقیقات جدید نشان می ‌دهد که زالزالک آنتی ‌اکسیدان سیار قوی محسوب شده و می‌ تواند به عنوان یک مکمل غذایی مقوی عمل کرده و در تنظیم وزن، گلوکز خون و التهاب نقش داشته باشد.

محققان آمریکایی طی بررسی‌ هایی که روی زالزالک انجام دادند، دریافتند این میوه به خاطر داشتن مقادیر بالایی از مواد آنتوسیانین، بسیار مفید است و در رنگ های مختلف این میوه آنتوسیانین های زیاد و متفاوتی یافت می ‌شود که دانه‌ های زالزالک را از فشار اکسایشی نور خورشید حفظ می ‌کنند.

خوردن زالزالک بدن ما را از موقعیت ‌های زیان ‌آور مانند قرار گرفتن در معرض آلودگی و رادیکال ‌های آزاد حفظ می کند.

به عبارتی تحقیقات نشان می ‌دهد مصرف زالزالک در درمان برخی بیماری ‌ها، از سرطان گرفته تاچاقی، اثر مثبت می گذارد و این تاثیر به دلیل خواص ضد‌ التهابی ماده ی آنتوسیانین موجود در آن است، به طوری که ثابت شده بسیاری از بیماری ‌ها به دلیل التهاب‌ های کنترل نشده ‌ای است که دامنگیر ما می ‌شود.

مواد موجود در زالزالک قند خون و عملکرد انسولین خون را بهبود می ‌بخشد.

به نقل از Sience Daily، محققان در زمینه ی تاثیر زالزالک و خواص آن، تحقیقات خود را روی موش ‌هایی انجام دادند که از پیش مبتلا به دیابت بودند.

آن‌ ها ابتدا به 18 موش نر، حدود 6 ماه غذای سرشار از قند میوه دادند سپس آن‌ ها را دو گروه کردند؛ به یک گروه آب خالص و به گروه دوم مخلوط آب و عصاره ی زالزالک دادند و این کار را تا 6 ماه ادامه دادند و وزن و چربی بدن، قند خون و شاخص‌ های مولکولی التهابی آن ‌ها را مورد بررسی قرار دادند.

در انتها محققان به این نتیجه رسیدند موش‌ هایی که مخلوط آب و عصاره زالزالک مصرف کرده بودند، نسبت به گروه دیگر، از کاهش وزن بیشتر، چربی کم‌ تر ، قند خون و تر ی‌گلیسیرید پلاسما پایین تری و چربی LDLکمتری دارا بودند.

این تغییرات در انسان ‌ها باعث کاهش احتمال ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی عروقی می شود و مشکلات التهابی را کاهش می دهد.

یکی از مواد مفید موجود در زالزالک فلاونوییدهایی می ‌‌باشند که نسبت به رنگ میوه شدت اثرات آنتی ‌اکسیدانی آن ها تغییر می ‌کند. میوه‌ های قرمزرنگ دارای اثر قوی، صورتی اثری ضعیف و زرد اثر ضعیف ‌تری دارند.

علاوه بر میوه ی زالزالک از گل آن نیز برای درمان استفاده می‌ شود. گل زالزالک برای درمان تشنج مفید بوده و حرکات نامنظم قلب را تنظیم می ‌کند. لذا دم ‌کرده ی آن برای درمان بیماری‌ های مزمن قلب استفاده می ‌شود.

زالزالک و دیابت

نتایج یک پژوهش نشان داد: مصرف خوراکی زالزالک در دیابت قندی باعث کاهش گلوکز و LDL کلسترول سرم می ‌شود.

این مطالعه با اثر مصرف خوراکی سرشاخه‌ ی زالزالک بر غلظت گلوکز و لیپید‌های سرم و تراکم سلول ‌های بتا در موش ‌های صحرایی دیابتی توسط دکتر مهرداد روغنی، عضو گروه فیزیولوژی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشکده پزشکی دانشگاه شاهد بررسی شد.

یافته‌ های این مطالعه حاکی است در گروه دیابتی درمان شده با گیاه، غلظت گلوکز سرم به طور معنی ‌دار در هفته‌ های سوم و ششم کمتر از گروه دیابتی بود.

کاهش سطح گلوکز و لیپید‌های سرم در بیماران دیابتی با استفاده از گیاهان دارویی از اهمیت زیادی برخوردار است. خلاصه ی این پژوهش در مجله ی غدد درون ریز و متابولیسم ایران انجام شد

دیگر خواص زالزالک

این میوه به علت غنی بودن از اسید تارتاریک و اسید مالیک نیز در مواقع کم‌ خونی و سل اثر نیکویی دارد.

زالزالک به دلیل آن که دارای مقدار زیادی تانن است بسیار قابض بوده و می ‌توان آن را جهت درمان اسهال‌ های خونی به کار برد.

البته نوع کوهی آن قابض ‌تر از سنجد است و از خونریزی معده یز جلوگیری می‌ کند.

رنگ زرد و صورتی این میوه در بدن تبدیل به ویتامین A می ‌شود و اشتها را زیاد می ‌کند.

البته این میوه را وقتی که کاملا رسیده و رنگ انداخته مصرف کنید تا دچار ناراحتی ‌های گوارشی ناشی از خام بودن میوه نشوید.

 زالزالک اگر به خوبی خشک شود تنها مقداری از ویتامین C ی خود را از دست می ‌‌دهد ولی دیگر ترکیبات شیمیایی خود را حفظ می ‌کند. لذا برای نگهداری زالزالک خشک باید آن را در محلی که هوایش دائما عوض می ‌شود نگه داشت.